صدور تامین خواسته
قانونگذار در ماده ۱۰۸ قانون ایین دادرسی مدنی شرایط لازم برای صدور تامین خواسته را بیان می نماید که خواهان می تواند در موارد زیر از دادگاه درخواست تأمین خواسته کند و دادگاه مكلف به قبول آن است :
الف) دعوا مستند به سند رسمی باشد . مانند سند ازدواج ، چک ، سفته و سایر اسناد رسمی .
ب) خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد .
ج) در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده كه به موجب قانون ، دادگاه مكلف به قبول درخواست تأمین باشد . به طور مثال چک .
د) خواهان ، خساراتی را كه ممكن است به طرف مقابل ( خوانده) وارد آید ، نقدا به صندوق دادگستری بپردازد .
تبصره ـ تعیین میزان خسارت احتمالی ، با در نظر گرفتن میزان خواسته به نظر دادگاهی است كه درخواست تأمین خواسته را میپذیرد . صدور قرار تأمین موكول به ایداع خسارت خواهد بود . »
شرایط که باید برای صدور قرار تامین خواسته باشد
- درخواست خواهان: دادگاه برای اینکه بتواند قرار تامین خواسته را صادر کند در درجه اول نیاز به درخواست خواهان دارد و در هیچ صورتی بدون درخواست خواهان امکان صدور همچنین قراری وجود ندارد. خواهان میتواند پیش از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست، یا در جریان دادرسی خواستهی خود را برای دادگاه مطرح نماید.
- خواسته قطعی باشد: منجز در مقابل مؤجل به کار میرود و به معنای این است که خواستهی خواهان باید در زمان حال حاضر وجود داشته و زمان مطالبهی آن رسیده باشد، نه اینکه منوط به گذر زمان باشد (مؤجل باشد).اما اگر خواسته، سند رسمی داشته باشد یا خواهان بتواند برای دادگاه اثبات کند که خواسته در معرض تضییع و تفریط قرار گرفته یعنی تا رسیدن زمان مطالبهی آن امکان دارد از بین رفته باشد، میتوان در اینباره استثنا قائل شد و زودتر از موعد برای موضوعِ دعوا درخواستِ صدورِ قرارِ تامین کرد.
- میزان خواسته معلوم باشد:اگر خواسته مال باشد، با نامعلوم بودن میزان آن دادگاه نمیتواند قراری صادر نماید؛ مانند اینکه خواستهی دعوا مطالبهی مقداری وجه نقد باشد که در این مورد خواسته نامعلوم است.
- خواسته عین معین و مشخص باشد:اگر خواسته، کالاست باید بتوان آن را از سایر موارد تشخیص داد و آن را تفکیک کرد.
مرجع رسیدگی به صدور قرار تامین خواسته
دادگاه صالح برای رسیدگی به این موضوع، همان دادگاهی است که به اصل دعوا میپردازد. دادگاه با توجه به درخواست خواهان و پس از احراز صحت شرایط لازم برای صادر کردن قرار تامین خواسته (که در بالا توضیح داده شد) اقدام به صدور قرار تامین خواسته به نفع خواهان میکند. پس از صدور قرار نیز ظرف ۱۰ روز از تاریخ صدور قرار، خوانده تنها در همان دادگاه میتواند نسبت به آن اعتراض کند؛ این قرار قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاهِ تجدیدنظر نیست.